donderdag 10 februari 2022

Het Bersiap-geweld was overduidelijk racistisch

In het kader van de actualiteit blikken wij terug op een aantal historische publicaties over de Bersiap-periode. Hoezeer ook gepoogd wordt om de Bersiap te bagatelliseren ten einde de geschiedenis te vervalsen, de feiten bewijzen het tegendeel. 

Op 12 januari 2022 publiceerde EW magazine een artikel waarin de ophef rondom het Rijksmuseum en de discutabele opinie van haar Indonesische gastcurator Triyana nader bekeken werd. Enkele quotes willen wij u niet onthouden en we raden u aan om het hele artikel op de site van EW magazine te lezen.

Journalist Gertjan van Schoonhoven: 'De term Bersiap – Indonesisch voor ‘geef acht’ dan wel ‘wees paraat’ – is de in Nederland ook wetenschappelijk volstrekt ingeburgerde term voor het gruwelijke wraakzuchtige geweld, in het eerste half jaar na de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945, door jonge, met bamboesperen uitgeruste Indonesische nationalisten (pemoeda’s) tegen Nederlanders en Indische Nederlanders, en ook de Chinese minderheid. Bersiap was hun strijdkreet. Schattingen van het aantal burgerdoden onder die bevolkingsgroepen lopen op tot 30.000, meldt het NIOD op zijn website.'

'Het NIOD hanteert de term Bersiap dus gewoon, net als andere onverdachte bronnen, uiteenlopend van Gert Oostindie – tot voor kort directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde – en David Van Reybrouck, auteur van Revolusi.'

'Dat het geweld weerzinwekkend was, lijdt geen twijfel. Van Reybrouck spreekt van een ‘waanzinnige geweldsorgie’. ‘De wreedheid van de pemoeda’s kende geen grenzen. Qua moedwillig sadisme overtroffen ze dikwijls hun Japanse leermeesters.’ De passages in zijn boek die erover gaan, onder meer van ooggetuigen die hij sprak, zijn bepaald misselijkmakend. Racistisch was het geweld overduidelijk ook. In dat licht doet de beschuldiging dat de term Bersiap racistisch zou zijn helemaal vreemd aan. Dat de term in Nederland wel wordt gebruikt en Indonesië niet, maakt het begrip nog niet racistisch.'

Speelt er misschien iets anders? De redenering van Bonnie Triyana in NRC is dermate gezocht dat je dat vermoeden wel krijgt, ja. Of er echt sprake is van ‘Bersiap-ontkenning’ zal op de tentoonstelling blijken, maar dat het Indonesische perspectief op de revolusi  nog steeds sterk nationalistisch gekleurd is, bleek dinsdag tijdens de persconferentie over de tentoonstelling wel. Triyana sloot zijn bijdrage vanuit Djakarta af met de revolutionaire strijdkreet en groet Merdeka! (Vrijheid!) Aandacht voor de eigen nationalistische excessen in die periode past daar blijkbaar niet zo in. Maar wellicht dat daar verandering in komt als de tentoonstelling naar Indonesië verhuist.'

Het hele artikel vindt u hier: Waarom Rijksmuseum wordt verweten aan ‘Bersiap-ontkenning’ te doen



#BERSIAP

History Matters Lezing Sylvia Pessireron

Wat is de RMS? En wat gebeurde er met de Molukse KNIL-militairen en hun families na de onafhankelijkheid van Indonesië? Deel 7 van de reeks ...