Op 27 februari staan we stil bij de 1.174 slachtoffers van de drie door de Japanners getorpedeerde Nederlandse oorlogsschepen: Hr. Ms. De Ruyter, Hr. Ms. Java en Hr. Ms. Kortenaer. De gezonken schepen zijn oorlogsgraven met beschermde status. Toen nabestaanden in 2016 op locatie een duikexpeditie organiseerden om hun geliefden te gedenken, kwamen ze tot de afschuwelijke ontdekking dat de scheepswrakken met daarin nog stoffelijke resten waren verdwenen.
Na een gesprek tussen premier Mark Rutte en de Indonesische president Joko Widodo besloten Nederland en Indonesië eind 2016 samen onderzoek te doen naar de kwestie. Minister van Defensie Ank Bijleveld meldde in 2018 aan de Tweede Kamer dat het gezamenlijk onderzoek niets had opgeleverd.
Een groep onafhankelijke onderzoeksjournalisten van de Indonesische nieuwssite Tirto bracht de waarheid wél aan het licht. De schepen zijn illegaal geborgen om het ijzer te verkopen. Indonesië verklaarde eerder géén vergunning voor berging te hebben afgegeven.
Tirto meldde begin 2018 dat er wel degelijk een vergunning is verleend door de Indonesische autoriteiten om de schepen te bergen en verschroten. De stoffelijke resten van de overleden zeelieden zouden zijn gedumpt in een massagraf op Oost-Java, niet ver van de havenplaats Brodong waar de wrakken in stukken zouden zijn gezaagd.
Bijleveld wil wel dat de zaak verder wordt uitgezocht, maar Nederland kan niet zelfstandig op onderzoek uit in Indonesië. Het initiatief ligt daarom volledig bij de autoriteiten in Jakarta. En Jakarta zwijgt.
In 2019 werd bekend dat ook twee gezonken Nederlandse onderzeeboten, de O16 en de KXVII, in Maleisische wateren zijn verdwenen. Beide onderzeeboten voeren in december 1941 op Japanse zeemijnen.
EN TOEN WERD HET STIL …
Het is volgens internationaal recht verboden om oorlogsgraven te schenden, laat staan de schepen te bergen, zonder toestemming van Nederland. Ook het internationale humanitaire oorlogsrecht beschermt oorlogsgraven.
RESPECT – HORMAT
Task Force Indisch Rechtsherstel
~ ~ ~ ~ ~
Meer info? Klik hieronder voor enkele publicaties:
Volkskrant, 7 juli 2019: Twee wrakken van Nederlandse onderzeeboten verdwenen in Maleisische wateren
DVHN, 14 oktober 2019: Weinig over van scheepswrakken in Javazee
TIRTO Indonesia: A RING OF NAVAL WRECK ROBBERS
VIDEO Slag in de Javazee, documentaire Omroep Max, 2017
VIDEO Slag in de Javazee, Nederlands Instituut voor Militaire Historie
 |
| Screenshots uit de documentaire ‘De slag in de Javazee’ (Omroep MAX): herdenkingsplaquette duikexpeditie, schilderij ‘Slag in de Javazee’, foto overlevenden na de ramp |
